(Eylül 2011’de ilk biçimi yayımlanmış bir yazı). Misafire “çay alır mısınız?” diye soran ev sahibine “teşekkür ederim, almayayım” diyene ne yapılır? “Peki, siz bilirsiniz” deyip geçmek varken, “Allah aşkına, ölümü öp, n’olursun” (ve sonsuz bir dağarcıktaki diğer laflar) diyerek yalvar…
Kış biterken bir haftalığına Tokyo’ya gittim. Türkiye’den gitmiş hemen her ziyaretçiye benzer biçimde etkilendiğim Japon toplumu hakkındaki analizlere girmeyeceğim; ama yol gösterme konusunda gösterdikleri çabaya hayranlığımı gizleyemem. Duruma örnek bir kaç tane, hepsinde aynı olay oldu : sokak adları dahil her…
Tarih yazmak deyişi derbi maçlarıyla, destan yazmak ise toplumsal olaylarda göstericilere uygulanan polis şiddetiyle gündelik dilde aşırı kullanıma girdi. Oysa, siparişle tarih yazımı toplumların kendilerine bakışını etkileyip ruhsal hayatları belirleyebilir. Eğitim bu amaçla nasıl kullanılıyor ? Mekanizması şu : Eğitimle önce geçmişe…
Kurşun ve civa gibi ağır metallerin zekâ üzerine olumsuz etkilerinin önemi sık sık vurgulanır. Ancak, bu etkileri zeka üzerindeki daha başka sosyal etkilerle kıyasladığınızda, nisbeten küçük kaldıklarını görebilirsiniz. Örneğin, anne-babanın çocukla kurduğu ilişki ve o ilişki içerisinde elde edilenlerin zihinsel…
Bilim dünyasında ortaya atılan görüşleri ve elde edilen bulguları yakından izlediğinizde, başınız dönebilir. Hele birbiriyle çelişen sonuçları içeren, ya da uygulamaya geçmesi için aslında bir on yıl daha gerektiği halde, sizin derdinize bugün çare olacakmış hissini veren yayınlar, bilimi okumayı…
Hayatın risklerini hesaplayabilir miyiz? Risk, varlığımızı tehdit eden bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı hakkındaki tahminimize dayalıdır. Örneğin, iyi bir eğitim görmediğimiz takdirde mesleki başarımızın düşük olması riski vardır. Ancak bu riski azımsamak ya da abartmak, her tahminde olduğu gibi, içinde olduğumuz…
“Gülme bedenimizin güçsüzlüğüdür; yozlaşması, yavanlığıdır. Köylünün eğlencesi sarhoşun özgürlüğüdür. Eşekler ve domuzlara yaraşır cümbüşlerin sürüsüdür.” Gülün Adı’ndaki ihtiyar keşiş Jorge, gülmeyi lanetlerken gerekçesi budur. ‘Gülme ve kahkaha aynı değildir, kahkaha karşıtı siyasetçi onu kastetmedi’ diyecek olanlar, kahkahaya karşı ancak ölçülü neşe…
‘İstese çok iyi yapabiliyor ama…’ tanımı genellikle dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı alan çocuklar için söylenir. DEHB ile ilgisi olmayan bir çoğumuzun zihninde de ‘yapabilir ama istemiyor’ düşüncesini doğurur. İstemek, yapmak, istemeden yapmak, istese de yapamamak gibi açıklamaları felsefe ile…
Apaçık kanıtlar olsa bile bir gerçeği “inkâr” etmek, yokmuş gibi davranmak nasıl mümkün oluyor? Aşılarla ya da iklim değişikliği ile ilgili ortak noktalardan birisi, her iki durumda da, sonuçlarıyla ilgili korkutucu ve tehlikeli durumlardan söz ediliyor “Kehanetin doğruluğuna o kadar…
“İstese çok iyi yapabiliyor ama…” tanımı genellikle dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı alan çocuklar için söylenir. DEHB ile ilgisi olmayan bir çoğumuzun zihninde de “yapabilir ama istemiyor” düşüncesini doğurur. İstemek, yapmak, istemeden yapmak, istese de yapamamak gibi açıklamaları felsefe ile…